Kao i za svake kosovske izbore do sada, opozicioni pokret Otadžbina pozvao je Srbe na bojkot. Srpskog predsednika još jednom su optužili za nepridržavanje sopstvenog Ustava, ali i uskraćivanje informacija, uključujući i to što ne spominje zahtev za povratak Srba južno od Ibra. „Predsednik Srbije skoro svakodnevno gazi važeći Ustav Republike Srbije“, naveli su.
To što je Aleksandar Vučić nedavno pozvao Srbe s Kosova da učestvuju na predstojećim kosovskim izborima 17. oktobra, Otadžbina ocenjuje kao „licemerno i antiustavno“.
„U pozadini ovakvih lokalnih separatističkih izbora građani i javnost Srbije su uskraćeni za bitne informacije, naročito kada su u pitanju granice tzv. srpskih opština na Кosovu i Metohiji. I Aleksandar Vučić i Ivica Dačić su Briselskim sporazumom prihvatili granice srpskih opština koje je odredila Priština. Zato te opštine, naročito one južno od reke Ibar, više liče na logore nego na lokalne samouprave u kojima Srbi treba da ostvare svoja građanska prava. Takve opštine ne mogu da dišu, uskraćen im je prostor i veličina mnogih od njih se kreće u površini od ne više od 3 puta 5 kilometara. Separatisti su strogo vodili računa da te opštine budu minorne bez budućnosti i jasne perspektive. Albanaca u njima nema, da ne bi bili manjina. Stoga, ako se pogleda geografska karta Кosova i Metohije, srpske opštine su naznačene neznatnom površinom“, naveli su u saopštenju za medije.
Sa druge strane, u dužem tekstu podsetili su na drugačije predloge za koji su se zalagali članovi ovog pokreta u vreme dok su oni vršili vlast na Severu, kao i u Beogradu, pre svega tokom pregovora u Beču od 2006 – do 2008. godine.
„Insistiralo se na tome da nacionalni sastav u tim srpskim opštinama bude 70% na prema 30% u korist Srba. Vodilo se računa da dobar broj tih opština ima fizičku vezu sa centralnom Srbijom. Glavno geslo u političkom smislu je bilo, koliko prava i samostalnosti Albancima u odnosu na Beograd, toliko prava i samostalnosti Srbima na КiM u odnosu na Prištinu. Prištini je nuđen isključivo status u okviru autonomije da li po principu Južnog Tirola ili Foklandskih ostrva“.
Što se tiče rešenja za Mitrovicu, DSS je tada zastupao ideju spajanja Severne Mitrovice sa Zvečanom i formiranje opštine Zvečanska Mitrovica. Ona bi, kako je to u prvoj deceniji 21. veka bilo zamišljeno, na Severu i u Beogradu imala znatno veću površinu sa selima duž leve obale Ibra, u kojima žive i Srbi i Albanci: Vidomirić, Suvi Do, Guševac, Vinarce Gornje i Donje.
„Sadašnje granice opštine Severna Mitrovica su manje od dva kilometra, od vodovoda do Bošnjak Mahale, što gradu ne daje prostora za razvoj“, objasnili su šta se prema njihovim nalazima, dogodilo od početka Briselskog procesa.
Beograd je takođe zatražio i da jedan deo sela metohijskog i dreničkog podgora bude pripojen opštini Zubin Potok. Pre svega se mislilo na sela Suvo Grlo, Banje i Crkolez, a kao mogućnost da srpsko stanovništvo u ovim krajevima može da dugoročno opstane u dreničkom kraju. Istovremeno, u okolnim mešovitim i napuštenim selima kao što su Džakova, Uče, Sinaje i Mojstir, smatrali su da bi se i u njima uslovi za povratak raseljenih Srba.
Što se krajeva nastanjenim Srbima južno od Ibra tiče, srpska strana je zahtevala i da se formira više opština, među kojima povratničke opštine Osojane sa površinom od 25 puta 15 km jer bi uključila sela iz opština Istok, Srbica i Кlina, uključujući i ona nastanjena albanskm stanovništvom.
„Formiranje jedne takve opštine pojačalo bi povratak Srba na plodnoj metohijskoj zemlji. Za ne verovati je da Aleksandar Vučić za punih 10 godina svoje vladavine povratak više od 200 hiljada Srba nikada nije spomenuo“, sada navodi ovo opoziciono udruženje.
Takođe je sličan predlog postojao za formiranje opštine Vrbovac, odnosno Кlokot Banje, koja bi uključila srpska sela koja su tokom 1999. godine Srbi napustili a nisu se vratili: Podgorce, Žitinja, Grmovo, poto selo Binač, te Letnička župa sa 7 sela „u kojima su živeli potomci nekadašnjih saskih rudara“.
„Taj deo sveta je 1999. godine doživeo nečuveni pogrom uz veliki broj ubijenih i ranjenih upravo iz razloga jer je bio odan državi Srbiji. Samo zbog toga što su bili katolici, hrvatska vlada ih je preselila na područje Кninske krajine gde se najveći broj njih nije snašao. Taj deo sveta je bio neverovatno blizak sa Srbima. Govorili su isti jezik, srpski moravskog dijalekta. Čak su imali i slave koje su zbog drugačijeg kalendara bile 15 dana ranije. Dobar deo ovog naroda bi se sigurno vratio da je mogao da se nađe u okviru srpske opštine“.
Beograd je takođe predlagao i da granice opštine Parteš i Pasjane moraju da budu puno šire. Kao primer, naveli su da je obližnja i etnički-mešovita Cernica opstala u najtežim trenucima uprkos zločinom u kojem su stradala deca. Umesto da se pridoda Pasjanu, ona je, kako tvrdi Otadžbina, pridodata opštini Gnjilane, isključivo iz razloga da opština zbog blizine administrativnog prelaza, ne bi imala fizičku vezu sa centralnom Srbijom.
Tako se dogodilo i sa Prilužjem, u kojoj bi bila i sela Plemetina, Babin Most, Crkvena Vodica.
„Predlog je bio da kako su obe termoelektrane u ataru ovih sela da makar jedna od njih pripadne ovoj opštini. Iseljavanje i egzodus Srba iz ovog područja bio bi u dobroj meri zaustavljen“, podsećaju na zahtev koji nije prihvaćen.
Inače, srpska strana je takođe zatražila da se formira i opština Donja Gušterica sastavljena od srpskih sela iz opštine Lipljan.
„Кako se u ataru sela Preoce nalazi i prištinski aerodrom, normalno bi bilo da i on bude u okviru ove opštine jer je izgrađen na zemljištu oduzetom nacionalizacijom i eksproprijacijom od Srba“, tvrdi Otadžbina.
U Sredačkoj Župi, Beograd je sredinom dvehiljaditih predlagao da se formira i opština Sredska u kojima zajedno bez trzavica žive Srbi i Muslimani; predlog je postojao i za opštinu Ajnovce u Кamenici i gde Srbi čine većinu i dalje.
Sa ovakvim predlozima koje je i srpska skupština takođe usvojila u pripremi razgovora za Beč, a pred iznošenje predloga Martija Ahtisarija za nadlgedanu nezavisnost Kosova, Otadžbina sada ističe da je učestvovanje na kosovskim izborima pod takvim uslovima bilo prihvatljivo.
„Nažalost, samo posle četiri godine političke grupacije kao što su SPS i SNS – proistekla iz SRS – su na pregovorima u Briselu prihvatile albanski predlog o teritorijalnoj organizaciji opština. Normalno, albanski predlog je podržan od strane Brisela i Vašingtona. SNS i SPS, da bi se dočepali vlasti, prihvataju sve ono što žele Albanci. To su radili 2012. to rade i danas. Poslednje u nizu, stavljanje stikera na državne simbole Republike Srbije samo potvrđuje ovu konstataciju (…)“, navela je Otadžbina.
Savet bezbednosti UN je krajem oktobra 2005, omogućio početak pregovora o budućnosti Kosova, kada se bivši finski predsednik Marti Ahtisari određuje za glavnog pregovarača, da bi od februara do septembra 2006, bilo održano deset rundi pregovora u Beču. Pregovori su se vodili kao propali. Tadašnji predsednik Srbije Boris Tadić kosovskim Albancima ponudio je kao rešenje suštinsku autonomiju u granicama Srbije, a bivši predsednik Kosova Fatmir Sejdiju to odbacio, uz poruku koju svi Albanci ponavljaju i danas: Nezavisnost jedino rešenje. De fakto smenom vlasti u Beogradu i na Severu, te uvođenjem privremenih mera u većinski srpskim opštinama na Severu, otpočeo je dijalog u Briselu, odnosno proces integracije Severa u kosovski sistem.
Preuzimanje i objavljivanje tekstova sa portala KoSSev nije dozvoljeno bez navođenja izvora. Hvala na poštovanju etike novinarske profesije.
