Eparhija nije voljna da prihvati mešanje kosovskih institucija u život naše Crkve i preuzimanje zaštite manastira Banjska. Ovu inicijativu pre svega vidimo kao politički akt koji ima za cilj ne samo da se versko i kulturno nasleđe Srpske Pravoslavne Crkve na Kosovu i Metohiji stavi pod političku kontrolu kosovskih institucija, već i kao korak ka daljoj degradaciji naših osnovnih verskih sloboda i prava i kulturno prisvajanje naših crkava i manastira, poručili su danas iz Eparhije raško prizrenske.
Na jučerašnjoj sednici vlade u Prištini, kosovski ministar kulture Hajrula Čeku (Hajrulla Çeku) kazao je da će štetu načinjenu manastiru Banjska, koji se u nedelju tokom sukoba u ovom selu našao u središtu zbivanja, kao kulturno nasleđe zaštićeno zakonima Kosova – sanirati kosovska vlada.
„Ministarstvo kulture već ima kodeks o budžetu i neophodne alate za sanacijske intervencije u manastiru Banjska. Čekamo stvaranje neophodnih uslova da naše stručne ekipe nadležnih za kulturnu baštinu obiđu spomenik radi procene štete. Odmah nakon toga, preduzećemo sve neophodne radnje za stručnu intervenciju kako bi se sanirala oštećenja na fizičkoj strukturi ovog manastira“, kazao je juče Čeku.
Ponavljajući ovu svoju izjavu koju je kazao na sednici kosovske vlade, Čeku je potom na Tviteru dodao i da je manastir Banjska „izgrađen na ruševinama ranije paleohrišćanske crkve i da se pretpostavlja da je na ovoj lokaciji postojalo antičko-rimsko naselje“. U svojim izjavama, Čeku se držao termina „pravoslavna crkva“.
Srpsko ministarstvo kulture odmah je juče ovo protumačilo kao licemerje Prištine, kojima „pokušavaju da prikriju zločine počinjene nad srpskom kulturnom baštinom“. Poručili su Prištini i da ne „glumi brigu“.
Sada se oglasila i Eparhija raško prizrenska uz poruku da nije u stanju da prihvati mešanje kosovskih institucija u preuzimanje zaštite manastira i život Crkve, zbog neprihvatljivih situacija, koje su i objasnili.
Kažu da su najpre duboko razočarani javnim izjavama ministra Čekua, u kojima je ponovo odbio da prizna pravi naziv Crkve, odnosno propustio je da manastir identifikuje kao manastir Srpske Pravoslavne Crkve.
Smatraju da takav pristup, ne samo da, poručili su, prisvaja kulturno nasleđe SPC i negira njen identitet već i:
„Ukazuje na preferenciju za ranohrišćansku istoriju manastira u odnosu na njegov sadašnji status živog manastira, otkrivajući pravi odnos kosovskih institucija prema našem kulturnom nasleđu“.
Objasnili su da Banjska nije samo kulturno-istorijski spomenik o kojem se godinama staraju Crkva i država, već je i, naglasili su – svetinja Srpske Pravoslavne Crkve, a koja je ključna za duhovni život vernika i to posebno na severu Kosova.
„Izjava gospodina Čekua se odnosi na ranohrišćansku crkvu, koja zanemaruje status Banjske od 14. veka kao jedne od najznačajnijih svetilišta Srpske Pravoslavne Crkve i grobnice Svetog kralja Milutina, značajno obnovljene poslednjih godina“, smatraju iz Eparhije.
Ukazali su i na to da se Eparhija raško-prizrenska godinama suočava sa kontinuiranim negiranjem duhovnog i verskog identiteta crkve na KiM, a da takav trend predvodi upravo ovaj zvaničnik iz Prištine.
Podsetili su na slučaj Visokih Dečana, odnosno neizvršavanje presude Ustavnog suda Kosova o zemljištu manastira od strane upravo istih kosovskih institucija koje sada nude pomoć, a koje traje već sedam godina.
„Iste ove institucije uskraćuju Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi na Kosovu i Metohiji osnovna verska prava, vidljiva u neizvršavanju presude Ustavnog suda Kosova o zemljištu manastira Visoki Dečani, koje već sedam godina nije upisano u opštinski katastar, uprkos upornim apelima međunarodnih predstavnika i cenjenih međunarodnih organizacija koje se bave verskim pravima i zaštitom kulturnog nasleđa“.
Požalili su se i na uskraćivanje Crkvi pristupa nekolicini verskih objekata na Kosovu, odnosno sprečavanje sveštenstva i vernika da u njih uđu, što je:
„Suprotno međunarodnim standardima o verskim slobodama i kosovskim zakonima, koje ove institucije pre svega treba da se pridržavaju“.
„Ove institucije trenutno takođe usvajaju zakone kojima nameravaju da ukinu neka od poslednjih prava koja su Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi preostala iz takozvanog Ahtisarijevog plana, uprkos tome što su to međunarodno garantovana prava“, zaključili su iz Eparhije.
Kosovska vlada: Saniraćemo štetu pričinjenu manastiru Banjska
Preuzimanje i objavljivanje tekstova sa portala KoSSev nije dozvoljeno bez navođenja izvora. Hvala na poštovanju etike novinarske profesije.
