Danas se obeležava Dan primirja – kada su sile Antante potpisale primirje sa Nemačkom i time okončale Prvi svetski rat. Nagrada „Majka Srbija“ biće uručena danas u Solunu devedesettrogodišnjem Đorđu Mihajloviću. I u većinski srpskim sredinama na Kosovu neradan je dan.
Primirje u Prvom svetskom ratu potpisano na današnji dan, 11. novembra 1918. godine u šumi kod francuskog grada Kompjenja, u specijalnom vagonu maršala Ferdinanda Foša, i bilo je na snazi sve do zaključivanja konačnog mirovnog sporazuma u Versaju, 28. juna 1919. godine.
U srpskoj istoriji posebno mesto zauzima Prvi Svetski rat, pre svega po broju žrtava koje je tadašnja, praktično tek oslobođena Kraljevina Srbija podnela u novoj bici za svoju slobodu i po tome što je bila na strani pobedničkih sila.
Pobedu u Velikom ratu Srbija je nesrazmerno skupo platila: Posle prvih udara i bitaka, preko povlačenja vojske i kralja iz svoje države i smrtonosnog marša preko vrleti Albanije do prebacivanja vojske na Krf, pa sve do proboja Solunskog fronta i oslobođenja, izgubila je, procenjuje se, između 1.100.000 i 1.300.000 stanovnika što je činilo gotovo trećinu ukupnog stanovništva ili čak oko 60% muške populacije.
Srbija od 2012. godine obeležava ovaj dan, nošenjem bedža koji predstavlja kombinaciju ordena albanske spomenice, čiji nosioci su bili svi pripadnici srpske vojske koji su se povlačili preko Albanije u zimu 1915/1916, i Natalijine ramonde, biljke sa višestrukom simbolikom za srpski narod.
Ova biljka, poznata i kao cvet feniks, je endemska vrsta sa Kajmakčalana, gde se odigrala jedna od najvažnijih bitaka u Prvom svetskom ratu i ima zapanjujuću sposobnost da oživi nakon što je potpuno osušena, a dovoljna je jedna kap vode kako bi ponovo oživela.
Amblem cveta se u Srbiji nosi sedam dana uoči Dana primirja, kao i na sam dan praznika.
Podsećanju na taj dan su u Srbiji od 2005. godine bili posvećeni prvi časovi u školama, a Dan primirja u Prvom svetskom ratu se kao državni praznik i neradni dan proslavlja od 2012. godine.
Dan primirja se obeležava u isto vreme u svim glavnim gradovima država pobednica.
Nagrada „Majka Srbija“ deda Đorđu
Za izuzetan doprinos u oblasti odnosa i jačanje veza matične države i dijaspore, danas će u sklopu obeležavanja Dana primirja, nagrada „Majka Srbija“ biti uručena čuvaru srpskog vojničkog groblja iz Prvog svetskog rata, Zejtinlika u Solunu, Đorđu Mihajloviću – rođenom deceniju posle Prvog svetskog rata.
Mihajloviću će u Konzulatu u Solunu nagradu uručiti ministar spoljnih poslova Srbije, Nikola Selaković.
U Beogradu na Novom groblju venac na Spomen-kosturnicu branilaca Beograda u Prvom svetskom ratu će danas položiti predsednik Skupštine Srbije, Ivica Dačić, kao i ministarka za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, Darija Kisić Tepavčević.
U znak sećanja na ovaj dan, venac na Spomen-kosturnicu danas je položio i predsednik pokreta Oslobođenje, Mlađan Đorđević.
On je ovom prilikom izjavio „da srpski narod oseća večnu zahvalnost palima za odbranu i oslobođenje otadžbine“.
„Ne smemo zaboraviti junake naše prošlosti, sve one hrabre Srbe koji su se borili da bi naš narod bio slobodan i koji su utkali slavno ime Srbije u svetsku istoriju“, rekao je Đorđević.
Četiri opštine na Severu Kosova su u znak sećanja na ovaj dan pre dve godine, gradove oblepile bilbordima odnosno posterima kojima je upućena zahvalnost borcima za slobodu – „1.300.000 imena u jednom – večna slava i hvala“ .
Današnjih vidljivih aktivnosti još uvek nema, osim da je neradni dan.
A u Prištini, ambasade Francuske i Nemačke i ove godine zajedno obeležavaju Dan primirja obilaskom hrišćanskog groblja u Prištini. Dve zemlje su u ovom ratu i narednom bile neprijatelji.
Podsećamo na naš tekst o jednom od najzaslužnijih za razvoj Kosovske Mitrovice kao grada, o Hercegovcu i Amerikancu srpskog porekla – Lazaru Živkoviću, čoveku koji se nakon proboja Solunaca iz Albanije i oslobođenja Srbije posle Prvog svetskog rata nastanio sa svojim bratom u Mitrovici i sav svoj kapital uložio u investicije u gradu.
Sagradili su čak i električnu centralu koja je snabdevala grad i okolinu električnom strujom i omogućavala rad novim industrijskim i privrednim pogonima, četvorospratni automatski električni mlin velikog kapaciteta, crepociglanu koja je ubrzala izgradnju mnogih stambenih i državnih objekata, hotel „Jadran“ – reprezentativni ugostiteljsko – hotelski objekat, stambena naselja u Zvečanu i Starom Trgu.
A od njegovih najpoznatijih građevina koji i danas postoje su Hotel Jadran – simbol Kosovske Mitrovice, koji se danas nalazi u južnom delu grada. U severnom delu Mitrovice, na samom šetalištu se nalazi trospratna kuća u kojoj je u početku živeo Živković: Hercegovac koji je Mitrovici doneo obećanu zemlju.
U bivšim jugoslovenskim republikama i pokrajini Kosovo postoje različita tumačenja istorije. Dok srpski istoričari smatraju da je srpski narod, odnosno Srbija odigrala „misionarsku ulogu“ 1918. godine kada je oslobodila sav srpski narod i ostale južnoslovenske narode na Balkanu i ujedinila ih u zajedničku državu, iz drugih krajeva bivše Jugoslavije ulogu Srbije 1918. vide kao „okupatorsku i osvajačku“, a ne kao „oslobodilačku i ujediniteljsku“.
Preuzimanje i objavljivanje tekstova sa portala KoSSev nije dozvoljeno bez navođenja izvora. Hvala na poštovanju etike novinarske profesije.
